Leiden kent op drie plekken bijzondere zeshoekige stenen. In de bestrating van de Breestraat, de Haarlemmerstraat en de Visbrug liggen de ‘blauwe’, de ‘rode’ en de ‘witte’ steen. De stenen hebben een belangrijke betekenis in de historie van Leiden. Daarom zijn ze officieel aangewezen als beschermd gemeentelijk monument.
Van de oorspronkelijke stenen is weinig bekend. Over hun functie bestaan verschillende theorieën. De meest gangbare is, dat hier recht werd gesproken en straffen werden uitgevoerd. De stenen vertegenwoordigden de verschillende rechtsgebieden van de inwoners van Leiden op de zuidelijke Rijnoever (Blauwe Steen), het schoutambt van Marendorp (Rode Steen) en van het gebied rond de Burcht (Witte Steen).
Ook in andere Nederlandse steden kwamen blauwe, witte en rode stenen voor. Daarvan resteren er nog weinig.
